بررسی خصوصیات ریزریخت شناسی و ایزوتوپ های پایدار در بافت های شاخص رخداد های بوکسیتی مندان و ده نو، منطقه دهدشت، استان کهگیلویه و بویر احمد با نگرشی ویژه بر آب و هوای دیرین منطقه

کانسار های بوکسیت منطقه دهدشت در 40 کیلومتری شمال شرقی شهرستان دهدشت در استان کهگیلویه و بویر احمد قرار دارند، این نهشته ها بخشی از کمربند بوکسیت کارستی ایران- هیمالیا محسوب می شوند. از لحاظ ساختاری این کانسار ها در زون زاگرس چین خورده و در سطح ناپیوستگی بین سازند های کربناتی سروک و ایلام قرار گرفته اند. هدف از این مطالعه بررسی ریز-ریخت شناسی بافت های شاخص و ارتباط آن ها با زایش کانسار، تعیین شرایط محیطی و فرآیند های بوکسیت زایی و بحث در مورد جغرافیای دیرینه زاگرس در کرتاسه می باشد. بدین منظور علاوه بر مطالعات پتروگرافی و کانی شناسی، آزمایشات ایزوتوپی به منظور اندازه گیری ایزوتوپ های , c , h , o s مورد استفاده قرار گرفت. مطالعات کانی شناسی نشان دهنده حضور کانی های؛ بوهمیت، دیاسپور، کائولینیت، کلسیت، هماتیت، پیریت، آناتاز و روتیل در این کانسار ها می باشد. کانی ها، در این ذخایر طی سه مرحله هوازدگی، دیا ژنتیک و اپی ژنتیک تشکیل شده اند. مجموعه کانی ها نشان می دهد که محیط دیا ژنتیک/ رسوبی کانسار های منطقه مورد مطالعه از ودوز تا فراتیک متغییر می باشد. شواهد ریز ریخت شناسی نظیر؛ پیزولیت هایی با هسته های ساده، شیشه ای، کمپلکس و اوولیتی و همچنین پیزولیت های رنگ رفته و شکسته نشان دهنده این است که نهشته ها به سه نوع برجازا، نیمه برجازا و نابرجا تقسیم می شوند. مطالعات ریز ریخت شناسی نشان می دهد که آهن شویی و سیلیسی شدن مجدد، دو فرآیند مهم اپی ژنتیک در این نهشته ها هستند. مقادیر ایزوتوپ های اکسیژن و هیدروژن کانی های کائولینیت و بوهمیت، شرایط ایزوتوپی نسبتا پایدار و تاریخچه ی ساده تشکیل افق های بوکسیتی را نشان می دهد. مقایسه ایزوتوپی بوهمیت و کائولینیت در این کانسار ها نه تنها ارتباط ژنتیکی بین این دو کانی، بلکه عدم تغییرات قابل توجه دما در طی تشکیل افق های بوکسیتی کرتاسه را نشان می دهد. مقادیر 18o? به دست آمده از آب های قدیمی که در تشکیل کائولینیت دخیل بوده اند در حدود ‰7 - و ‰8- بوده و نشانگر بارندگی و آب و هوای گرم در طی تشکیل افق های بوکسیتی می باشد. مقادیر فوق و دمای تشکیل کائولینیت ها (بیش از c ?30) نشان می دهد که در طی کرتاسه منطقه مورد مطالعه در عرض جغرافیایی پایین قرار داشته است. مقادیر منفی c13? ماتریکس کربناتی کانی های بوکسیت دار (کمتر از ‰ 25-) نشانگر این است که کربن از تخریب زیستی مواد آلی در شرایط هوازی و غیر هوازی حاصل شده است. لذا این مقادیر نشانگر اهمیت مواد آلی و فعالیت های باکتریایی در طی نهشت و کانی زایی کربنات ها می باشند. ترکیبات ایزوتوپ سولفور کانی پیریت در افق های کانه دار، محدوده هایی از ‰7 تا ‰ 14 را نشان می دهند. غنی شدگی مقادیر ایزوتوپی s34? سولفید ها، شرایط سولفات محدود در طی دیاژنز را نشان می دهد که با تفکیک زیستی ایزوتوپ های سولفور تحت تاثیر باکتری های احیا کننده سولفات در شرایط سیستم بسته سازگار می باشد.